Sabbat Kazimierz Aleksander (1913–1989), działacz społeczny i polityczny, premier rządu emigracyjnego w Londynie, prezydent RP na Uchodźstwie. Ur. 27 II w Bielinach Kapitulnych (pow. kielecki), był synem Ignacego, organisty, i Franciszki z Wiącków.
S. ukończył gimnazjum w Mielcu, a następnie studiował prawo na Uniw. Warsz., magisterium uzyskał w r. 1939. W czasie studiów był działaczem Starszego Harcerstwa, m. in. organizował Kuźnicę Akademickich Kręgów Harcerskich. Zmobilizowany we wrześniu 1939 do ośrodka zapasowego stacjonującego w Kopyczyńcach, przedostał się w październiku na Węgry, gdzie był komendantem obozu polskich harcerzy-uchodźców. W końcu 1939 r. znalazł się w Jugosławii, potem przez Włochy przedostał się do Francji. Otrzymał przydział (w stopniu podchorążego) do Marynarki Wojennej, skąd został przeniesiony do Brygady Pancernej gen. Stanisława Maczka. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii służył w I Dyw. Pancernej, a następnie jako referent do spraw młodzieży kierował pracą harcerstwa w Sztabie Głównym Polskich Sił Zbrojnych w Londynie.
Po wojnie S. pozostał na emigracji i zamieszkał w Londynie; po demobilizacji w r. 1948 założył tam własne przedsiębiorstwo, które z czasem rozwinęło się w wytwórnię kołder i śpiworów «Limba». Był członkiem emigracyjnego Naczelnictwa Związku Harcerstwa Polskiego, pełnił w nim funkcje komisarza zagranicznego (tj. delegata na zagranicę), a w l. 1946–7 i 1948–54 kierownika Organizacji Starszego Harcerstwa. Opublikował artykuł pt. Harcerstwo polskie w czasie wojny („Polak w Afryce” 1947 nr 13). Przez wiele lat wchodził w skład władz Stow. Polskich Kombatantów (SPK), a w l. 1966–71 był członkiem prezydium Federacji SPK. Od r. 1954 uczestniczył w działalności Niezależnej Grupy Społecznej (w l. 1960–86 jako jej prezes), organizacji skupiającej głównie działaczy harcerskich i kombatanckich, początkowo ściśle związanej z gen. Władysławem Andersem; ugrupowanie to wchodziło w skład Tymczasowej Rady Jedności Narodowej (TRJN). Od t. r. był S. członkiem Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego (organu konkurencyjnego wobec rządu emigracyjnego); najpierw kierował jej Działem Finansowym, potem Działem Spraw Emigracji. Jako kierownik tego działu organizował w r. 1966 Światowy Zjazd Polski Walczącej w Londynie. Od r. 1967 był prezesem Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego. Podjął wówczas starania o pojednanie zwalczających się obozów politycznych emigracji, ośrodka prezydenckiego i TRJN. Źródłem sporu, trwającego od r. 1947, była kwestia wyznaczenia przez prezydenta Władysława Raczkiewicza swojego następcy w osobie Augusta Zaleskiego, czego nie uznały niektóre ugrupowania opowiadające się za wcześniej uzgodnioną kandydaturą Tomasza Arciszewskiego; podejmowana m. in. przez gen. Kazimierza Sosnkowskiego akcja mediacyjna nie dała rezultatu. Udało się do niego doprowadzić S-owi w r. 1972, po objęciu urzędu prezydenta RP przez prof. Stanisława Ostrowskiego. S. był jednym z fundatorów Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego (POSK) w Wielkiej Brytanii, a w l. 1975–7 członkiem Rady POSK. W r. 1970 S. należał do inicjatorów zwołania w Londynie Kongresu Nauki i Kultury Polskiej w Wolnym Świecie, uczestniczył też w Kongresie Kultury Polskiej w Londynie w r. 1985. W l. 1972–6 był członkiem Rady Narodowej (parlamentu emigracyjnego).
W sierpniu 1976 S. objął stanowisko prezesa Rady Ministrów i od razu przystąpił do tworzenia Funduszu Pomocy Robotnikom, wspierającego ofiary represji po robotniczych demonstracjach w Polsce w czerwcu 1976, a później wspomagającego opozycję demokratyczną w kraju. Kierowany przez niego rząd emigracyjny utworzył też Fundusz Wolności Słowa (1977) i Fundusz Pomocy Krajowi (1979). S. był inicjatorem zorganizowanego w r. 1979 w Londynie Światowego Zjazdu Jedności z Walczącym Krajem. Jako premier odwiedzał polskie środowiska w wielu krajach Europy, obu Ameryk, Australii i Nowej Zelandii. W lutym 1980 został wyznaczony na następcę prezydenta RP, a 8 IV 1986 po ustąpieniu Edwarda Raczyńskiego objął urząd prezydenta RP na Uchodźstwie. Kadencja S-a przypadła na okres głębokich zmian zachodzących w Polsce, kontakty polityczne z krajem (m. in. wizyty liderów Solidarności, pomoc finansowa) stały się głównym polem działalności emigracyjnych władz RP. S. zmarł 19 VII 1989 w Londynie; pochowany został na cmentarzu Gunnersbury w zachodnim Londynie.
Ożeniony 4 VI 1949 z Anną z Sulików, córką gen. Nikodema Sulika, dowódcy 5. Kresowej Dyw. Piechoty, S. miał 3 córki: Annę (ur. 1950), absolwentkę romanistyki na uniwersytecie w Leeds, która wraz z mężem, Andrzejem Świetlikowskim, pracowała w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w Monachium, Jolantę (ur. 1952), lekarza, pracownika Instytutu Ekonomiki Zdrowia w Warszawie, i Alinę (ur. 1955), germanistkę, urzędniczkę państwową w Wielkiej Brytanii, oraz syna Jana (ur. 1957), lekarza.
Władze Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie, Londyn 1988 s. 5, 7–8, 11, 38 (fot.); – Ajnenkiel A., Drzycimski A., Paradowska J., Prezydenci Polski, W. 1991 s. 93–6 (fot.); Cud nad Tamizą. 25 lat Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego, Londyn 1989 s. 12, 160, 164; Czaykowski B., Sulik B., Polacy w Wielkiej Brytanii, Paryż 1961; Dwadzieścia pięć lat Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Londyn 1971; Literatura polska na obczyźnie 1940–1960, Londyn 1965 II; Nasza niezwykła szkoła. Porto San Giorgio – Foxley. 1945–1948, Londyn 1985; Ojczyzna w sercach. Prace Kongresu Kultury Polskiej, Londyn 1985 I 119, 140; Romanowski A., Kazimierz Sabbat (1913–1989), „Tyg. Powsz.” 1989 nr 32 s. 2; – Jędrychowska J., Widzieć Polskę z oddalenia, (P.) 1990; [Romanowski A.] JC, Rozmowa z Kazimierzem Sabbatem, „Arka” 1989 nr 17 s. 86–9; – „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” (Londyn) 1976 nr 191; „Orzeł Biały” (Londyn) 1986 nr 1406, 1408; „Rzeczpospolita Pol.” (Londyn) 1989 nr 6 (fot.), 7; – Informacje wdowy, Anny Sabbatowej.
Ryszard Terlecki